Hộp số CVT là một loại hộp số tự động, khác biệt so với các hộp số truyền thống nhờ khả năng thay đổi tỷ số truyền liên tục mà không cần thông qua các bánh răng cố định. CVT sử dụng dây đai và các puli (ròng rọc) để truyền động, mang lại sự vận hành mượt mà và hiệu suất nhiên liệu tốt hơn.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hộp số CVT
Cấu tạo chính:
- Hai puli (ròng rọc):
- Puli dẫn động (gắn với động cơ): Nhận lực từ động cơ.
- Puli bị động (gắn với bánh xe): Truyền lực đến bánh xe.
- Mỗi puli có khả năng thay đổi đường kính bằng cách di chuyển các má ròng rọc ra hoặc vào.
- Dây đai truyền động:
- Làm từ thép hoặc các vật liệu chịu lực cao, truyền lực giữa hai puli.
Nguyên lý hoạt động:
- Khi xe tăng tốc hoặc giảm tốc, các má puli thay đổi vị trí, làm thay đổi đường kính hiệu dụng của dây đai trên mỗi puli.
- Nhờ vậy, tỷ số truyền được điều chỉnh liên tục để tối ưu hóa lực kéo và tốc độ mà không cần phải chuyển số như ở hộp số thông thường.
Ưu điểm của hộp số CVT
Vận hành mượt mà
- Không có quá trình chuyển số như hộp số truyền thống nên không gây cảm giác giật.
- Tăng tốc liền mạch, phù hợp với lái xe trong đô thị và đường dài.
Tiết kiệm nhiên liệu
- CVT luôn giữ động cơ hoạt động ở dải vòng tua tối ưu, giúp giảm mức tiêu hao nhiên liệu.
Thiết kế nhỏ gọn và nhẹ
- Ít thành phần cơ khí hơn, giúp giảm trọng lượng xe.
Bền bỉ và ít bảo dưỡng
- Không có bánh răng nên hộp số CVT ít bị hao mòn cơ học, giảm chi phí bảo dưỡng.
Nhược điểm của hộp số CVT
Cảm giác lái không thể thao
- Do không có cảm giác chuyển số rõ ràng, người lái có thể cảm thấy thiếu "độ bốc" khi tăng tốc mạnh.
Hạn chế khả năng chịu tải lớn
- Dây đai và puli có giới hạn chịu lực, nên hộp số CVT không phù hợp cho các xe tải nặng hoặc xe công suất lớn.
Chi phí sửa chữa cao
- Khi hỏng hóc, các thành phần bên trong hộp số CVT (như dây đai) thường khó sửa chữa và chi phí thay thế cao.
Hộp số CVT trên các dòng xe Toyota
Toyota áp dụng hộp số CVT trên nhiều dòng xe, tối ưu hóa hiệu suất vận hành và tiết kiệm nhiên liệu, chẳng hạn:
- Toyota Vios (1.5E CVT, 1.5G CVT, GR-S).
- Toyota Corolla Altis (1.8G, 1.8V, 1.8HEV).
- Toyota Corolla Cross (1.8G, 1.8V, HV).
- Toyota Camry (2.0Q).
Hộp số CVT của Toyota thường đi kèm công nghệ Direct Shift CVT, giúp cải thiện khả năng tăng tốc và cảm giác lái bằng cách thêm bánh răng khởi động (launch gear).
Kết luận
Hộp số CVT là một lựa chọn lý tưởng cho những người ưu tiên sự mượt mà, tiết kiệm nhiên liệu và trải nghiệm lái xe thoải mái. Tuy nhiên, nếu bạn yêu thích cảm giác lái thể thao mạnh mẽ, hộp số ly hợp kép (DCT) hoặc số tự động truyền thống (AT) có thể phù hợp hơn.
